(ترجمه)

خبر:

شوکت میرضیایف رئیس‌جمهور ازبیکستان در پاسخ به دعوت الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان، وارد شهر باکو شد. (به نقل از وب‌سایت ریاست‌جمهوری ازبکستان)

تبصره:

در پایان مذاکراتی که در شهر باکو برگزار شد شوکت میرضیایف و الهام علی‌اف تصمیم به برگزاری دومین نشست شورای عالی دولت‌های بین‌المللی گرفتند. در این دیدار چندین سند دوجانبه میان سران ازیبکستان و آذربایجان مبادله شد. همچنین میرضیایف در هفدهمین اجلاس سازمان همکاری اقتصادی که در تاریخ ۴ جولای در شهر خانکندی برگزار شد، شرکت کرد. این رویداد با ریاست رئیس‌جمهور آذربایجان الهام علی‌اف و با حضور سران دولت‌های ایران، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، پاکستان، قزاقستان، ترکمنستان، افغانستان و دبیرکل سازمان همکاری اسلامی اسعد مجید خان و همچنین نمایندگان دولت‌های مختلف و سازمان‌های منطقه‌ای دیگر همراه بود.

اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، خواهیم دید که این یک تلاش دیگر از سوی غرب به رهبری آمریکا است تا در آسیای میانه خشم روسیه را برانگیزد، قدرتش را تضعیف کرده و جایگاه و نفوذ نهایی‌اش را به چالش بکشد. برای نمونه حضور میرضیایف و سایر سران دولت‌های مشترک‌المنافع در آذربایجان گویی آنان را به نوعی تشویق می‌کند که در برابر روسیه جسورتر عمل کنند؛ زیرا آذربایجان این روزها با اظهارات تند و بی‌پرده‌اش علیه روسیه همه را شگفت‌زده کرده و در عمل نیز چنین رویکردی را دنبال می‌کند؛ مثلاً در پاسخ به یورش نیروهای امنیتی روسیه علیه اتباع آذربایجان که به کشته شدن دو نفر انجامید، باکو نیز دست به اقدامات نمایشی علیه روس‌ها زد، حتی رسانۀ دولتی آذربایجان نیز به صراحت سیاست‌های کرملین را نقد می‌کند و از پوتین می‌پرسد: «آقای پوتین چه بر سرت آمده است؟»

در این اوضاع تأکید می‌شود که رژیم کافر روسیه نه تنها آذری‌ها بلکه اقوام مسلمان و برادر دیگر همچون قرقیزها، قزاق‌ها، تاجیک‌ها، ترکمن‌ها و ازبیک‌ها را نیز همچون شهروندان درجه دوم می‌نگرد.

شایان ذکر است که سفر میرضیایف به آذربایجان در شرایطی انجام شد که روابط میان مسکو و باکو بیش از پیش تیره شده است. اگر عمیق‌تر بنگریم، درخواهیم یافت؛ رژیم ازبکستان که ادعای رهبری در آسیای میانه را دارد هنوز هم با نرمی بیش از حد با روسیه رفتار می‌کند با این حال می‌توان گفت که در آسیای میانه ازبیکستان بیش از سایرین از ظلم و ستم روسیه کافر آسیب دیده است، از مداخلۀ مستقیم روسیه در اقتصاد ازبیکستان گرفته تا سرکوب شدید مسلمانان ازبیک، همه و همه گواه این ادعاست.

در شرایطی که مناطق دیگر منطقه نظیر قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان در برخی مواقع شجاعت ایستادن در برابر روسیه را از خود نشان می‌دهند اما ازبیکستان که قلب منطقه به شمار می‌رود گویی همه را از حرکت بازمی‌دارد. با اینکه مردم ازبیکستان بیشترین ظلم را از روسیه می‌بیند، اما رژیم ازبک به بهانه‌ی جلوگیری از تیره شدن روابط با مسکو چشم بر این جنایت‌ها بسته است! این در حالی است که مقابله با روسیه و کاهش نفوذش در منطقه بدون نقش کلیدی ازبیکستان ممکن نخواهد بو از این رو سفر میرضیایف به آذربایجان می‌تواند فرصتی باشد برای آن‌که او را به اتخاذ موضعی قاطعانه‌تر علیه روسیه سوق دهد؛ گویی آذربایجان در این مسیر الگویی شده برای دیگران به‌ویژه برای ازبیکستان، زیرا می‌بینیم که مسکو با وجود اقدامات باکو واکنش تندی نشان نداده و این نشان از آن دارد که نظام پوتین به‌ویژه در سیاست خارجی به شدت ضعیف شده و حتی قدرت نظامی‌اش نیز دیگر آن پشتوانه‌ی سابق را ندارد.

درست است که در جریان این نشست‌ها هیچ اشارۀ مستقیمی به روسیه نشد، اما برای کسی پوشیده نیست که پیام اصلی این تحرکات به‌روشنی علیه مسکو است. بی‌تردید پشت این ماجرا، غرب و در رأس آن آمریکاست؛ چراکه بعید است آذربایجان بدون چراغ سبز آمریکا جسارت رویارویی با روسیه را داشته باشد. به‌نظر می‌رسد واشنگتن از طریق ترکیه این جسارت را به باکو داده است و شاید این هم بخشی از بهای پیوستن به «توافق ابراهیم» باشد؛ توافقی که آذربایجان از آن به‌عنوان ابزاری برای کسب حمایت آمریکا بهره می‌برد، اکنون نیز گویا مأموریت یافته تا دولت‌های آسیای میانه را از روسیه دور کرده و تحت عنوان «وحدت ترک» در مسیر غرب سوق دهد.

درست است که ایستادگی در برابر روسیه اهمیت زیادی دارد و باید از فرصت ضعف این رژیم در سایۀ بحران اوکراین بهره برد؛ اما اتحاد و مقاومت نباید در خدمت منافع آمریکا یا دیگر دولت‌های استعماری باشد؛ چراکه در چنین صورتی تنها جایگزین کردن یک ارباب فاسد با اربابی دیگر خواهد بود! این دولت‌های فاسد امت اسلامی را میان دو شر قرار داده‌اند؛ اما راه صحیح راه سومی است: بازگشت به اسلام، حاکمیت احکام آن، وحدت امت بر اساس عقیده اسلامی و اقامۀ خلافت راشده بر منهج نبوت؛ چون تنها در این صورت است که سیطرۀ کفار بر مسلمانان پایان خواهد یافت و وعده‌ی نصرت الهی محقق خواهد شد. چنانچه الله سبحانه وتعالی می‌فرماید:

﴿وَلَن يَجْعَلَ اللهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً.﴾ [نساء: ۱۴۱]

ترجمه: و هرگز الله (سبحانه وتعالی) برای کافران راه تسلطی بر مؤمنان قرار نداده است.

نویسنده: إسلام أبو خلیل

18 محرم 1447ه.ق.

13 جولای 2025م.

مترجم: حسین سلحشور