(Hizb-ut Tahrir Emiri Celil Âlim Ata İbn Halil Ebu Raşta Tarafından Facebook Sayfası Takipçilerinin “Fıkhî” Sorularına Verilen Cevaplar Silsilesi)

Soru-Cevap
ﺧُﺬُﻭﺍ ﺍﻟْﻌَﻄَﺎﺀَ ﻣَﺎ ﺩَﺍﻡَ ﻋَﻄَﺎﺀً
“Hediye, Hediye Olduğu Sürece Alabilirsiniz” Hadisinin Tahrici
Süleyman Rubâ’ya

Soru:

Esselamu Aleykum ve Rahmetullahi ve Berekâtuh.

Allah’tan size sıhhat vermesini, sizi sevdiği ve razı olduğu şeye muvaffak kılmasını, sizin elinizle nusret ve iktidar nasip etmesini ve dinini izzetlendirmesini niyaz ediyoruz.

Sizden bu hadisin, sıhhat, kuvvet, zayıflık ve istidlal bakımından tahricini rica ediyorum. Teşekkür ederim. Muaz İbn Cebel’den, Allah’ın Rasulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle buyurduğunu işittim dediği rivayet edilmiştir: ﺧُﺬُﻭﺍ ﺍﻟْﻌَﻄَﺎﺀَ ﻣَﺎ ﺩَﺍﻡَ ﻋَﻄَﺎﺀً، ﻓَﺈِﺫَﺍ ﺻَﺎﺭَ ﺭِﺷْﻮَﺓً ﻓِﻲ ﺍﻟﺪِّﻳﻦِ ﻓَﻠَﺎ ﺗَﺄْﺧُﺬُﻭﻩُ، ﻭَﻟَﺴْﺘُﻢْ ﺑِﺘَﺎﺭِﻛِﻴﻪِ؛ ﻳَﻤْﻨَﻌْﻜُﻢُ ﺍﻟْﻔَﻘْﺮَ ﻭَﺍﻟْﺤَﺎﺟَﺔَ، ﺃَﻟَﺎ ﺇِﻥَّ ﺭَﺣَﻰ ﺍﻟْﺈِﺳْﻠَﺎﻡِ ﺩَﺍﺋِﺮَﺓٌ، ﻓَﺪُﻭﺭُﻭﺍ ﻣَﻊَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﺣَﻴْﺚُ ﺩَﺍﺭَ، ﺃَﻟَﺎ ﺇِﻥَّ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ ﻭَﺍﻟﺴُّﻠْﻄَﺎﻥَ ﺳَﻴَﻔْﺘَﺮِﻗَﺎﻥِ، ﻓَﻠَﺎ ﺗُﻔَﺎﺭِﻗُﻮﺍ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ، ﺃَﻟَﺎ ﺇِﻧَّﻪُ ﺳَﻴَﻜُﻮﻥُ ﻋَﻠَﻴْﻜُﻢْ ﺃُﻣَﺮَﺍﺀُ ﻳَﻘْﻀُﻮﻥَ ﻟِﺄَﻧْﻔُﺴِﻬِﻢْ ﻣَﺎ ﻟَﺎ ﻳَﻘْﻀُﻮﻥَ ﻟَﻜُﻢْ، ﺇِﻥْ ﻋَﺼَﻴْﺘُﻤُﻮﻫُﻢْ ﻗَﺘَﻠُﻮﻛُﻢْ، ﻭَﺇِﻥْ ﺃَﻃَﻌْﺘُﻤُﻮﻫُﻢْ ﺃَﺿَﻠُّﻮﻛُﻢْ». ﻗَﺎﻟُﻮﺍ: ﻳَﺎ ﺭَﺳُﻮﻝَ ﺍﻟﻠﻪِ، ﻛَﻴْﻒَ ﻧَﺼْﻨَﻊُ؟ ﻗَﺎﻝَ: ‏«ﻛَﻤَﺎ ﺻَﻨَﻊَ ﺃَﺻْﺤَﺎﺏُ ﻋِﻴﺴَﻰ ﺍﺑْﻦِ ﻣَﺮْﻳَﻢَ، ﻧُﺸِﺮُﻭﺍ ﺑِﺎﻟْﻤَﻨَﺎﺷِﻴﺮَ، ﻭَﺣُﻤِﻠُﻮﺍ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟْﺨَﺸَﺐِ، ﻣَﻮْﺕٌ ﻓِﻲ ﻃَﺎﻋَﺔِ ﺍﻟﻠﻪِ ﺧَﻴْﺮٌ ﻣِﻦْ ﺣَﻴَﺎﺓٍ ﻓِﻲ ﻣَﻌْﺼِﻴَﺔِ ﺍﻟﻠﻪِ“Hediye, hediye olduğu sürece alabilirsiniz. Din üzerine bir rüşvet (sizi dinden taviz vermeye yönelik) olduğu zaman ise almayın. Onu (kolay kolay) terk etmezsiniz. Fakirlik ve muhtaçlık bu rüşveti almamanıza engel olur. Dikkat edin! İslâm’ın değirmeni dönmektedir. Nereye dönerse dönsün Kitapla birlikte dönün. Dikkat edin! Kitap ve sulta birbirinden ayrılacaktır. Siz Kitap’tan ayrılmayın. Dikkat edin! Üzerinizde birtakım emirler olacaktır, sizin lehinize hükmetmediklerini kendileri için hükmedecekler. Eğer onlara karşı gelirseniz, sizi öldürürler. Eğer onlara itaat ederseniz, sizleri saptırırlar.” Dediler ki: Ey Allah’ın Rasulü! Nasıl yapacağız? Dedi ki: “İsa İbn-u Meryem’in ashabının yaptığı gibi yapın. Onlar testerelerle biçildiler, idam sehpasına çıkarıldılar. Allah’a itaatte ölüm, Allah’a masiyetteki hayattan daha hayırlıdır.”

Cevap:

Ve Aleykumselam ve Rahmetullahi ve Berekâtuh.

Bu hadis hakkında, rivayet zincirindeki bazı adamların (ravilerin) zayıf olduğu söylendi… Başka bir rivayette senedindeki (rivayet zinciri) adamların sika (güvenilir) olduğu söylendi:

1- Müellifi Celaleddin Suyuti (Ö: H. 911) olan “Camiul Ehadis” adlı eserde şöyle geçmektedir:

- 11863 ﺧُﺬُﻭﺍ ﺍﻟْﻌَﻄَﺎﺀَ ﻣَﺎ ﺩَﺍﻡَ ﻋَﻄَﺎﺀً، ﻓَﺈِﺫَﺍ ﺻَﺎﺭَ ﺭِﺷْﻮَﺓً ﻓِﻲ ﺍﻟﺪِّﻳﻦِ ﻓَﻠَﺎ ﺗَﺄْﺧُﺬُﻭﻩُ، ﻭَﻟَﺴْﺘُﻢْ ﺑِﺘَﺎﺭِﻛِﻴﻪِ؛ ﻳَﻤْﻨَﻌْﻜُﻢُ ﺍﻟْﻔَﻘْﺮَ ﻭَﺍﻟْﺤَﺎﺟَﺔَ، ﺃَﻟَﺎ ﺇِﻥَّ ﺭَﺣَﻰ ﺍﻟْﺈِﺳْﻠَﺎﻡِ ﺩَﺍﺋِﺮَﺓٌ، ﻓَﺪُﻭﺭُﻭﺍ ﻣَﻊَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﺣَﻴْﺚُ ﺩَﺍﺭَ، ﺃَﻟَﺎ ﺇِﻥَّ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ ﻭَﺍﻟﺴُّﻠْﻄَﺎﻥَ ﺳَﻴَﻔْﺘَﺮِﻗَﺎﻥِ، ﻓَﻠَﺎ ﺗُﻔَﺎﺭِﻗُﻮﺍ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ، ﺃَﻟَﺎ ﺇِﻧَّﻪُ ﺳَﻴَﻜُﻮﻥُ ﻋَﻠَﻴْﻜُﻢْ ﺃُﻣَﺮَﺍﺀُ ﻳَﻘْﻀُﻮﻥَ ﻟِﺄَﻧْﻔُﺴِﻬِﻢْ ﻣَﺎ ﻟَﺎ ﻳَﻘْﻀُﻮﻥَ ﻟَﻜُﻢْ، ﺇِﻥْ ﻋَﺼَﻴْﺘُﻤُﻮﻫُﻢْ ﻗَﺘَﻠُﻮﻛُﻢْ، ﻭَﺇِﻥْ ﺃَﻃَﻌْﺘُﻤُﻮﻫُﻢْ ﺃَﺿَﻠُّﻮﻛُﻢْ». ﻗَﺎﻟُﻮﺍ: ﻳَﺎ ﺭَﺳُﻮﻝَ ﺍﻟﻠﻪِ، ﻛَﻴْﻒَ ﻧَﺼْﻨَﻊُ؟ ﻗَﺎﻝَ: ‏«ﻛَﻤَﺎ ﺻَﻨَﻊَ ﺃَﺻْﺤَﺎﺏُ ﻋِﻴﺴَﻰ ﺍﺑْﻦِ ﻣَﺮْﻳَﻢَ، ﻧُﺸِﺮُﻭﺍ ﺑِﺎﻟْﻤَﻨَﺎﺷِﻴﺮَ، ﻭَﺣُﻤِﻠُﻮﺍ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟْﺨَﺸَﺐِ، ﻣَﻮْﺕٌ ﻓِﻲ ﻃَﺎﻋَﺔِ ﺍﻟﻠﻪِ ﺧَﻴْﺮٌ ﻣِﻦْ ﺣَﻴَﺎﺓٍ ﻓِﻲ ﻣَﻌْﺼِﻴَﺔِ ﺍﻟﻠﻪِ“Hediye, hediye olduğu sürece alabilirsiniz. Din üzerine bir rüşvet (sizi dinden taviz vermeye yönelik) olduğu zaman ise almayın. Onu (kolay kolay) terk etmezsiniz. Fakirlik ve muhtaçlık bu rüşveti almamanıza engel olur. Dikkat edin! İslâm’ın değirmeni dönmektedir. Nereye dönerse dönsün Kitapla birlikte dönün. Dikkat edin! Kitap ve sulta birbirinden ayrılacaktır. Siz Kitap’tan ayrılmayın. Dikkat edin! Üzerinizde emirler olacaktır, sizin lehinize hükmetmediklerini kendileri için hükmedecekler. Eğer onlara karşı gelirseniz, sizi öldürürler. Eğer onlara itaat ederseniz, sizleri saptırırlar.” Dediler ki: Ey Allah’ın Rasulü! Nasıl yapacağız? Dedi ki: “İsa İbn-u Meryem’in ashabının yaptığı gibi yapın. Onlar testerelerle biçildiler, idam sehpasına çıkarıldılar. Allah’a itaatte ölüm, Allah’a masiyetteki hayattan daha hayırlıdır.” (Taberani Muaz’dan şu senetle rivayet etmiştir: Bize, Kasım İbn Yusuf İbn Yakub el-Belhiyyu rivayet etti, bize Ali İbn Hucr el-Mervezi rivayet etti ve bize, Hattab İbn Said el-Dimeşkî ve Hüseyin İbn İshak et-Testerî rivayet ettiler ve şöyle dediler: Bize, Hişam İbn Ammar rivayet etti. Ve şöyle dediler: Bize Abdullah İbn Abdurrahman İbn Yezid İbn Cabir, Vadîn İbn Atâ’dan, Yezid İbn Mersed’den ve o da Muaz İbn Cebel’den Allah’ın Rasulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle buyurduğunu işittim dediğini rivayet etti…

Taberani tahriç etti (16599), Heysemî şöyle dedi (5/238): Yezid İbn Mersed, Muaz’dan işitmemiştir, İbn Hibban ve diğerleri Vadîn İbn Atâ’nın sika olduğunu söylemiş, bir cemaat tarafından zayıf olduğu söylenmiş ve geri kalan adamları ise sikadırlar. Yine: Taberani Şâmiyyin’de (1/379, no 658) ve Taberani Sağir’de (2/42, no 749) tahriç etmiştir. Gördüğünüz üzere senedinin adamaları (rivayet zincirinin ravileri) hakkında, bazı ricâlü’l hadis (hadisleri rivayet eden raviler) nezdinde söz olduğu söylenirken ancak onların bazıları (rivayet zincirinin adamları) diğer adamlar (ricâlü’l hadis) nezdinde sikadır.

2- Müellifi Hafız Ahmed İbn Ebu Bekr İbn İsmail el-Busîri (Ö: H. 840) olan (İthâfu’l Hayyireti’l Mehere) adlı eserde şöyle geçmektedir:

[7571] Muaz İbn Cebel Radıyallahu Anhu’dan Allah’ın Rasulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: خذوا العطاء ما دام عطاء، فإذا صار رشوة على الدين فلا تأخذوا، ولستم بتاركيه يمنعكم من ذلك المخافة والفقر، ألا وإن رحى الإيمان دائرة وإن رحى الإسلام دائرة، فدوروا مع الكتاب حيث يدور، ألا وإن السلطان والكتاب سيفترقان، ألا فلا تفارقوا الكتاب، ألا إنه سيكون عليكم أمراء، إن أطعتموهم أضلوكم، وإن عصيتموهم قتلوكم قالوا: كيف نصنع يا رسول الله؟ قال: كما صنع أصحاب عيسى ابن مريم، حملوا على الخشب، ونشروا بالمناشير، موت في طاعة الله خير من حياة في معصية الله “Hediye, hediye olduğu sürece alabilirsiniz. Din üzerine bir rüşvet (sizi dinden taviz vermeye yönelik) olduğu zaman ise almayın. Onu (kolay kolay) terk etmezsiniz. Fakirlik ve muhtaçlık bu rüşveti almamanıza engel olur. Dikkat edin! İmanın değirmeni dönmekte ve İslam’ın değirmeni dönmektedir. Nereye dönerse dönsün Kitapla birlikte dönün. Dikkat edin! Kitap ve sulta birbirinden ayrılacaktır. Siz Kitap’tan ayrılmayın. Dikkat edin! Üzerinizde birtakım emirler olacaktır. Eğer onlara itaat ederseniz, sizleri saptırırlar. Eğer onlara karşı gelirseniz, sizi öldürürler. Dediler ki: Nasıl yapalım ey Allah’ın Rasulü! Dedi ki: İsa İbn-u Meryem’in ashabının yaptığı gibi yapın. Onlar testerelerle biçildiler, idam sehpasına çıkarıldılar. Allah’a itaatte ölüm, Allah’a masiyetteki hayattan daha hayırlıdır.”

İshak İbn Rahuye, Suveyd İbn Abdulaziz ed-Dımeşki’den rivayet etti ki o, zayıftır. Onu Ahmed İbn Munî’ rivayet etmiştir ve ravileri sikadırlar. Her ikisinin lafzı da birdir.

Gördüğünüz üzere bazı rivayetler zayıftır. Ahmed İbn Munî’nin rivayet zincirine gelince; onlar sikadırlar.

Umarım bu kadar yeterli olmuştur. Bilen ve hüküm verenlerin en hayırlısı Allah’tır.

          Kardeşiniz                                                                              H. 09 Şevval 1441

Ata İbn Halil Ebu Raşta                                                                   M. 31/05/2020

Cevaba, Emir’in (Allah onu korusun) aşağıdaki web sitesinden bağlanabilirsiniz:

http://archive.hizb-ut-tahrir.info/arabic/index.php/HTAmeer/QAsingle/4040/