Soru:

es Selamun Aleykum Değerli Emirimiz,

Biriktirmek amacıyla satın alınan altın takılarda zekât farz mıdır? Allah Subhânehu ve Teâlâ mükâfatınızı artırsın ve Allah Subhânehu ve Teâlâ sizin elinizle bu davete yardım etsin.

Cevap:

Aleykum'us Selam ve Rahmetullahi ve Berakâtuh

1-        Takılar, kadının süs ve ziynet için bileklerine, boynuna, kulaklarına, ya da vücudunun herhangi bir yerine taktığı altın ve gümüşe denir. İster altın, ister gümüş, ister inci olsun, isterse yakut, zebercet, akik taşı ve diğer değerli taşlar gibi mücevher olsun takılarda zekât yoktur. İster az olsun, ister çok olsun, ister nisap miktarına ulaşsın, isterse daha fazla olsun fark etmez. Tüm bunlarda zekât yoktur. Çünkü bunlar, kullanım içindir. Kadınlar, onları takı ve ziynet olarak kullanırlar.

Leys ibn Sad'dan, Ebu Zubeyr'den, Cabir'den Nebi SallAllahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle dediği rivayet edildi:

ليس في الحليّ زكاة "Takılarda zekât yoktur." ^{[İbn Kudame, el-Muğni]} Ebu Ubeyd, Amr ibn Dinar'dan şöyle dediğini rivayet etti:

سئل جابر بن عبد الله: أفي الحليّ زكاة؟ قال: لا، قيل: وإن بلغ عشرة آلاف؟ قال نعم "Cabir ibn Abdullah'a Takılarda zekât var mıdır" diye soruldu. O da "Hayır!" cevabını verdi. 10 bin dinara ulaşsa da mı diye soruldu. O da "Evet" yanıtını verdi."

Abdurrahman ibnu'l Kasım'dan, babasından rivayet edildiğine göre

أن عائشة، زوج النبي صلى الله عليه وسلم، كانت تلي بنات أخيها، يتامى في حجرها، لهن الحليّ، فلا تخرج من حليِّهنَّ الزكاة "Nebi SallAllahu Aleyhi ve Sellem'in eşi Âişe, kardeşi Muhammed'in yetim kızlarını terbiyesine alarak onları hacr devrelerinde himaye ediyordu. Kızların ziynetleri vardı. Âişe bu ziynetler için zekât vermiyordu." ^{[Malik, Muvatta]}

Amr bin Şuayb'dan rivayet edilen şu hadise gelince,

أن امرأة أتت النبي صلى الله عليه وسلم ومعها ابنة لها في يدها مسكتان من ذهب، فقال: هل تعطين زكاة هذا؟ قالت: لا، قال: أيسرُّك أن يُسوِّرك الله بهما بسوارين من نار "Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem'e bir kadın, beraberinde bir kızı olduğu halde geldi. Kızın elinde, altından kalın iki bilezik vardı. Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem "Bunların zekâtını verdin mi?" diye kadına sordu. Kadın da "Hayır!" diye cevap verdi. Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem "Kıyamet günü Allah'ın, onları sana ateşten iki bilezik yapması seni memnun eder mi?" dedi." Bu hadis hakkında Ebu Ubeyd şöyle dedi: "Tek bir yönden bir isnatla rivayet edildiğini biliyoruz. Önceki ve sonraki âlimler bu isnat hakkında ileri geri konuştular." Tirmizi şöyle dedi: "Bu babta sahih olan hiç bir şey yok.'' İbn Ömer, Cabir, Enes, Âişe, Esma, Kasım, Şabi, Katade, Muhammed b. Ali, Malik, Şafii ve Ahmed, Ebu Ubeyd, İshak ve Ebu Sevr gibi sahabe ve tabiinden insanlar, takılarda zekâtın farz olmadığı görüşünü benimsiyorlar. Kadının ziynet için edindiği takılarda durum böyledir. Eğer ticaret için olursa, zekât gerekir.

2- Eğer ziynet ve ticaret için olmazsa ve bir amaca binaen biriktirmek için de olmazsa, o zaman Kenz olur ve zekâtı verilse dahi Kenz haramdır. Kenz'in haram olduğuna dair deliller şunlardır: Allah Subhânehu ve Teâlâ şöyle buyurdu:

وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ  يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ "Altın ve gümüşü yığıp da onları Allah yolunda harcamayanlar yok mu, işte onlara elem verici bir azabı müjdele! (Bu paralar) cehennem ateşinde kızdırılıp bunlarla onların alınları, yanları ve sırtları dağlanacağı gün (onlara denilir ki): "İşte bu kendiniz için biriktirdiğiniz servettir. Artık yığmakta olduğunuz şeylerin (azabını) tadın!" ^{[Tevbe 34-35]} Ahmed sahih bir isnatla Ebu Umame'den şöyle dediğini rivayet etti:

تُوُفِّيَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الصُّفَّةِ، فَوُجِدَ فِي مِئْزَرِهِ دِينَارٌ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَيَّةٌ قَالَ: ثُمَّ تُوُفِّيَ آخَرُ فَوُجِدَ فِي مِئْزَرِهِ دِينَارَانِ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: كَيَّتَانِ "Ehli Suffa'dan bir adam vefat ettiğinde hırkasında bir dinar bulundu. Bunu gören Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem "Bir dağlama" dedi. Ravi devamla "Sonra bir başka adam daha vefat etti. Onun da hırkasında iki dinar bulundu. Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem "İki dağlama" buyurdu." et-Taberi bunun bir benzerini Ebu Ümame el-Bahili'ye isnat etti. Bu, iki dinar veya bir dinar bile olsa Kenz olduğu sürece gümüş ve altın biriktirmenin kesinlikle haram olduğu anlamına gelir. Yani ileride harcamak suretiyle bir ihtiyaca binaen olmadan para biriktirmek haramdır. Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem bu sözü hadiste geçen iki adam için söyledi. Çünkü onlar sadaka ile geçiniyorlardı. Bu iki adam ölünce Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem'in bir dağlama ve iki dağlama demesi, Allah Subhânehu ve Teâlâ'nın şu sözüne işaret etmektedir:

يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ  "(Bu paralar) cehennem ateşinde kızdırılıp bunlarla onların alınları, yanları ve sırtları dağlanacağı gün." ^{[Tevbe 35]} Yani Kenz ayetine işaret ediyor. Bu, kesinlikle Kenz'in haram olduğuna dair bir delildir. İster zekât nisabına ulaşsın, ister ulaşmasın, ister zekâtı verilsin, isterse verilmesin Kenz'in her çeşidi haramdır.

Kardeşiniz Ata İbn Halil Ebu Raşta

Facebook sayfasının linki:

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=220629058105179