Özbek askerleri, Celalabad bölgesi Aksı ilçesi Çalasart mevkisine 18 Mart’ta sabah saat yaklaşık 7.30 sularında zırhlı araçlar ve kamyonlar eşliğinde Kırgızistan-Özbekistan arasındaki tartışmalı sınır noktasına saldırarak ele geçirdiler. Bölgeye barikat koyan Özbek askerleri, araba ve Kırgızistan halkının geçişine bir dizi sınırlamalar getirdiler. Sovyetler Birliği’nden beri bu bölge Kırgızistan’ın kontrolü altındadır. Haber ajansları, ayrıca iki ülke arasındaki tartışmalı sınır noktasına Kırgız askerlerinin de sevk edildiğini ve 19 Mart günü, Özbek Sınır Muhafızları’nın koyduğu barikatların hemen karşısına Kırgızistan’a ait zırhlı araçların da konuşlandırıldığını bildirdiler.

Aslında sınıra çit çeken Kırgızistan değil, Özbekistan’dır. Kırgız sınırı, Kırgız Sınır Muhafızları tarafından korunuyor. Doğal olarak bu durum, sorun teşkil ediyor ve Hükümetlerarası anlaşmalar yoluyla çözülmelidir. Yalnız buna benzer pek çok sorun var. Örneğin 2013 yılında Kırgız hükümeti, Rusya’ya Kırgız gaz şirketini sattığında, Özbekistan Kırgızistan’a gaz verme işlemini tamamen durdurdu. Ardından Kırgızlı bakanlar, Özbekli bakanların kendileriyle bu meseleyi halletmek için toplantı yapmadıklarını söylediler. Özbek yetkilileri, Kırgız hükümetindeki yetkililere bağımsız bir ülkenin liderleri olarak bakmadıkları gibi bu sorunların çözümü için de Kırgızlı bakanlar ile bir araya gelmiyorlar. Bu nedenle de Kırgızistan, ABD ve Rusya’ya hizmet etmek zorunda kalıyor.

Ancak bu, bu sorun için bir sebep değil. Kırgızistan’da etkin bazı gruplar, bu sorunları çözebilecek yegâne gücün Kırgız devleti olduğu fikrini işlemeye başladılar. Bu çok tehlikeli bir durumdur. Uluslararası çatışmayı güçlendirebilir. Bu sorunun, yani Özbekistan’ın saldırganlığının nedeni, Kırgızistan’daki muhalif güçlerin yeniden aktif hale getirilmesiyle ilişkilidir. Özbekistan’ın sorunu, Kırgızlı yetkililer değil, aksine Kerimov, 2010 yılındaki uluslararası çatışmanın yeniden hortlamasından korkuyor.

Son günlerde Kırgız hükümeti, milliyetçi duyguları güçlü bir takım temsilciler atamaya başladı. Doğal olarak bu kimseler de toplumu yozlaştırıyor, milliyetçi duygu ve güçlerini kullanarak milliyetçilik fikrini aşılıyorlar. Diyanet İşleri temsilcileri de kolluk kuvvetlerinin baskısıyla milliyetçilik esasına göre hareket ediyorlar.

Kırgız hükümetinin bu eylemleri, Özbekli yetkilileri korkutuyor. Daha önce olduğu gibi bu tür eylemler aracılığıyla milliyetçilik duyguları olan Özbek halkının temsilcileri desteklenecektir. Çünkü Kırgızistan ulusal elit temsilcileri, ülkedeki durumu daha da kötüleştiriyor. Hatta meşhur dini şahsiyet ve âlimler, “Kırgız halkının âlimleri”olarak isimlendiriliyor. Oysa bu din, ulusal bir din değildir.

Kırgızistan askeri kuvvetleri, Özbekistan ordusu ile baş edemez. Bu yüzden insanlar arasında milliyetçi duyguları körüklemek aptallıktır. Bu durum uluslararası çatışmalara neden olabilir ve bu da iç savaşa yol açacaktır. Yani Özbekistan, Kırgızistan’daki Özbek halkının temsilcilerini bölgede bazı operasyonlar yapmak için silahlandıracak, ama öte yandan da bu operasyonlarda parmağının olmadığını iddia edecektir. Tıpkı Rusya’nın Doğu Ukrayna’daki Rus yanlısı muhalifleri silahlandırıp sonra da Ukrayna krizinde bir parmağının olmadığını iddia ettiği gibi!

Bu sorun, ancak İslami atmosfer oluşturmak ve İslami atmosferi doğru bir şekilde bu sorunun çözümünde kullanmakla halledilebilir. Kırgızistan’daki milliyetçi duyguların tasfiye için İslami atmosfer elzemdir. Zira muhalifler veya Rusya gibi “üçüncü kuvvetler”, bu durumu istismar edebilirler. Bu nedenle kolluk kuvveti mensupları, dini kuruluşlar ve şahsiyetler, İslam’a doğru bir şekilde davette bulunmalıdır. Ama bunun yerine son günlerde Kırgızlı yetkililer;

-Baskı uyguladılar,

-Herhangi bir tanıklığı kabul ettiler,

-Gözetleme mekanizması oluşturdular ki bu Şeriata aykırıdır.

-Ayrıca iktidarın bazı kara cahil temsilcileri, imamlara yalan ve iftiralarla dolu hutbe metinleri verdiler.

Böylece Kırgızlı yetkililer, İslam’a daveti önlüyorlar. Hâlbuki toplumdaki yanlış eğilimler ve iğrenç tezahürlerle ilgili olarak Müslümanlara düşüncelerini ifade etme olanağı verilmelidir. Aksi halde Özbekistan, bu gibi eylemlere devam edecek ve Özbekistan’ı tehdit eden bu durumun müsebbibinin Kırgız yetkilileri olduğunu ileri sürecektir. Bu eylemlerin bir sonucu olarak da Kırgızistan tehdit altında olacaktır. Kırgız yetkilileri, âlimleri sessiz kalmaya zorluyor, baskı uyguluyor. Oysa âlimler, böyle milliyetçi vakaları önleme potansiyeline sahiptir. Ülkemizde böyle iğrenç ve ahlaksız olaylarla, özellikle bu gibi koşullar yaratan güçlerle mücadele edilmelidir.